Doanh nghiệp Việt học hỏi được gì từ hành trình hồi sinh của gã khổng lồ Kodak?

Thất bại của Kodak là một câu chuyện cảnh báo cho các công ty quá phụ thuộc vào một sản phẩm hoặc dịch vụ duy nhất và không thích ứng với các điều kiện thị trường thay đổi.

Bằng cách triển khai một chiến lược mang tính chỉ định và cởi mở với các công nghệ và xu hướng thị trường mới, các công ty có thể tránh được số phận tương tự như Kodak. 

Kodak từng là gã khổng lồ trong ngành nhiếp ảnh trong gần một thế kỷ, trước khi sụp đổ năm 2012. Trong những năm sau khi phá sản, Kodak đã bắt đầu một hành trình hồi sinh đầy thử thách.

Công ty đã thoát khỏi tình trạng phá sản vào năm 2013 với trọng tâm mới là công nghệ in kỹ thuật số và dịch vụ doanh nghiệp.

Mặc dù không còn là thế lực thống trị như trước đây, Kodak đã thể hiện khả năng phục hồi bằng cách chuyển hướng sang các thị trường mới và tận dụng nhận diện thương hiệu của mình để tạo dựng quan hệ đối tác trong nhiều ngành khác nhau.

Phủ nhận công nghệ mới, khởi đầu cho sụp đổ

Chiến lược kinh doanh truyền thống của Kodak đi theo mô hình kinh doanh dao cạo và lưỡi dao, trong đó một mặt hàng được bán với giá thấp hoặc được tặng miễn phí để tăng doanh số bán hàng hóa bổ sung, chẳng hạn như vật tư tiêu hao.

Mô hình này đã phát huy hiệu quả đối với Kodak trong nhiều năm nhưng cũng khiến công ty phụ thuộc rất nhiều vào doanh số bán cuộn phim.

Những cuộn phim từng đóng góp doanh thu chủ yếu cho Kodak. Ảnh: TheAtlantic

Steve Sasson, kỹ sư của Kodak đã phát minh ra chiếc máy ảnh kỹ thuật số đầu tiên trên thế giới vào năm 1975, nhưng các giám đốc điều hành không mấy hào hứng với sản phẩm công nghệ mới này vì động lực kinh tế của họ được thúc đẩy bởi phim chứ không phải máy ảnh.

Những người đứng đầu chỉ có thể hình dung ra một thế giới với doanh số bán phim, vì vậy họ đã không đầu tư vào công nghệ kỹ thuật số.

Việc thiếu sáng tạo mang tính chiến lược của Kodak đã khiến công ty hiểu sai về chính ngành công nghiệp và loại hình công việc mà công ty đang hoạt động.

Công ty đã không nhận ra sự xuất hiện của cuộc cách mạng kỹ thuật số và khả năng tận dụng phát minh bị gác lại của mình để một lần nữa biến đổi ngành công nghiệp nhiếp ảnh.

Những khó khăn về tài chính của Kodak lên đến đỉnh điểm khi nộp đơn xin phá sản theo Chương 11 vào ngày 19 tháng 1 năm 2012.

Công ty đã liệt kê 5,1 tỷ USD tài sản và 6,75 tỷ USD nợ trong hồ sơ nộp lên tòa án. Động thái này diễn ra sau nhiều năm doanh thu giảm và những nỗ lực chuyển đổi từ mảng kinh doanh phim truyền thống sang hình ảnh kỹ thuật số không thành công.

Việc nộp đơn xin phá sản nhằm mục đích cho phép Kodak tái tổ chức hoạt động và loại bỏ các bộ phận không có lợi nhuận trong khi tìm cách tối đa hóa giá trị của các bằng sáng chế hình ảnh kỹ thuật số.

Là một phần của quá trình này, Kodak đã đảm bảo khoản tài trợ trị giá 950 triệu USD từ Citigroup để duy trì hoạt động trong thời gian tái cấu trúc.

Tái cấu trúc: Tinh - Gọn - Mạnh

Sau khi nộp đơn xin phá sản vào năm 2012, chiến lược phục hồi của Kodak là tập trung vào hoạt động kinh doanh in ấn thương mại có lợi nhuận.

Công ty đã bán mảng kinh doanh phim và máy ảnh tiêu dùng và chuyển trọng tâm sang bán lẻ, đóng gói và in ấn.

Kodak cũng đầu tư vào các công nghệ mới, chẳng hạn như in phun và màn hình OLED linh hoạt, để luôn dẫn đầu so với đối thủ cạnh tranh.

Chiếc máy ảnh kỹ thuật số đầu tiên thế giới do Kodak sản xuất. Ảnh: TheAtlantic

Công ty đã thoát khỏi tình trạng phá sản vào năm 2013 với tư cách là một công ty công nghệ tập trung vào hình ảnh cho doanh nghiệp.

Các phân khúc kinh doanh chính của công ty là In kỹ thuật số & Doanh nghiệp và Đồ họa, Giải trí & Phim thương mại.

Kodak đã có năm bộ phận kinh doanh kể từ năm 2015: Hệ thống in, Hệ thống phun mực doanh nghiệp, In và đóng gói 3D siêu nhỏ, Phần mềm và Giải pháp.

Công ty cũng ra mắt nền tảng dịch vụ chụp ảnh theo yêu cầu, Kodakit, vào đầu năm 2016. Nền tảng này ban đầu nhắm đến người tiêu dùng để chụp ảnh cưới và chân dung nhưng sau đó chuyển sang các doanh nghiệp đang tìm kiếm dịch vụ chụp ảnh quy mô lớn hơn như bất động sản, chụp ảnh thực phẩm và ảnh chân dung.

Kodak cũng đã bán Pro-Tek Media Preservation Services, một công ty lưu trữ phim tại Burbank, California, cho LAC Group vào tháng 10 năm 2013.

Một bước ngoặt bất ngờ trong vận mệnh của Kodak đã đến vào ngày 28 tháng 7 năm 2020, khi công ty giành được khoản vay 765 triệu USD của chính phủ để thành lập một bộ phận dược phẩm sản xuất thành phần cho thuốc gốc.

Động thái này được coi là cách để Kodak chuyển hướng khỏi hoạt động kinh doanh truyền thống và hướng tới một ngành công nghiệp mới.

Công ty cũng đã phát triển các sản phẩm mới, chẳng hạn như Kodak Prosper Press, một máy in phun tốc độ cao dành cho in ấn thương mại.

Kodak đã hợp tác với các công ty như Kingsbury Corp. và UniPixel để phát triển các sản phẩm và công nghệ mới.

Các quan hệ đối tác này cho phép Kodak tận dụng chuyên môn của các công ty khác và nhanh chóng tạo ra các giải pháp mới.

Kodak cắt giảm chi phí bằng cách cắt giảm lực lượng lao động và bán các tài sản không cốt lõi. 

Năm 2023, Kodak báo cáo doanh thu hợp nhất là 1.117 tỷ USD, giảm nhẹ so với năm trước đó là 1.205 tỷ USD, nhưng cho thấy doanh nghiệp này đang đi đúng đường.

Sự phục hồi thành công của công ty là một nghiên cứu điển hình cho các doanh nghiệp khác đang tìm cách xoay trục và thích ứng với các điều kiện thị trường đang thay đổi.

Các công ty có thể học hỏi từ những sai lầm của Kodak bằng cách triển khai một chiến lược mang tính chỉ định, cởi mở với các công nghệ và xu hướng thị trường mới, đồng thời đầu tư vào nghiên cứu và phát triển để luôn đi trước đối thủ cạnh tranh.